Lễ hội Xên Mường Thanh là một trong những lễ hội dân gian – tâm linh tiêu biểu của người Thái ở Điện Biên, có từ thế kỷ XIII, gắn liền với thủ lĩnh Lạn Chượng – người khai mở và dựng nên Mường Thanh. Lễ hội không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân lập bản, dựng mường, bảo vệ bản làng mà còn cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Theo truyền thống, Xên Mường Thanh được tổ chức vào tháng 2, 3 âm lịch, kéo dài 5 ngày, với các nghi thức đặc sắc: rước lễ từ nhà người đứng đầu mường, yết cáo thần linh tại rừng thiêng, đóng cọc trụ mường, làm lễ hiến sinh, cùng các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao truyền thống. Lễ hội còn mang ý nghĩa giáo dục đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ các thủ lĩnh, tướng lĩnh và những người có công giữ yên bản mường vùng biên cương.

Không gian tổ chức lễ hội tại Đông Xên Luông Vắng Ven, bản Nà Púng, phường Thanh Trường, thành phố Điện Biên Phủ (nay là phường Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên) được người dân coi là vùng đất linh thiêng với thế “cha sông, mẹ núi”, bên dòng Nậm Rốm hiền hòa cùng hệ thống suối chảy về, tạo nên cảnh quan đặc biệt, gắn kết con người với thiên nhiên.

Hiện nay, Di tích Xên Mường Thanh – Đông Xên Luông Vắng Ven đã được xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh, trở thành điểm nhấn trong việc bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời góp phần thu hút du khách đến trải nghiệm văn hóa tâm linh độc đáo của người Thái tại Điện Biên.