Lễ Cầu mùa (Tê Hrệ) – Nghi lễ nông nghiệp đặc sắc của đồng bào Khơ Mú tại Điện Biên. Đồng bào dân tộc Khơ Mú (còn gọi là Kmụ, Xá Cẩu, Tày Hạy, Mứn Xen, Pu Thềnh, Tềnh…) sinh sống lâu đời tại các huyện Điện Biên, Tuần Giáo, Điện Biên Đông và Mường Chà (cũ). Trong đời sống của cộng đồng, cây lúa đóng vai trò quan trọng cả về vật chất lẫn tinh thần, là lễ vật không thể thiếu trong các nghi lễ nông nghiệp.

Một trong những nghi lễ tiêu biểu là Lễ Cầu mùa (Tê Hrệ), diễn ra hàng năm vào khoảng tháng 4, 5 âm lịch, khi lúa đang lên lá xanh tốt, công việc nương rẫy đã vào giai đoạn nông nhàn. Lễ hội nhằm tỏ lòng biết ơn thần linh, “mẹ lúa” và cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.

Trước lễ, các gia đình trong bản họp bàn, chuẩn bị lễ vật gồm 1 con lợn, 2 con gà, một bó lúa, rượu, nước, chè, hoa quả, tiền vàng mã, trang phục dân tộc, vải, nến sáp ong… Lễ vật càng lớn thể hiện sự sung túc của dân bản.

Vào sáng ngày lễ, thầy cúng cùng người phụ lễ dựng “Rang tê” – giàn cúng bằng tre – để bày lễ vật. Thầy cúng thực hiện nghi thức thắp nến, rót rượu, khấn vái bốn hướng, mời thần linh chứng nhận đồ lễ và bôi tiết lợn, gà lên các phên tre nhằm xua đuổi tà ma. Sau đó, lễ vật được nấu chín và bày lên giàn để khấn cúng lần nữa, cầu xin mùa màng tốt tươi, con người khỏe mạnh.

Kết thúc phần nghi lễ trên nương rẫy, cộng đồng tụ tập tại nhà thầy cúng tổ chức phần hội với các điệu múa dân tộc, trình diễn nhạc cụ và đặc biệt là múa sạp, cầu mưa thuận gió hòa cho lúa đơm bông, kết hạt.

Lễ Cầu mùa không chỉ là nghi lễ nông nghiệp quan trọng, mà còn là nét văn hóa độc đáo, phản ánh niềm tin và khát vọng của người Khơ Mú, đồng thời lưu giữ giá trị truyền thống đặc sắc của cộng đồng. Đến Điện Biên vào dịp này, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm các nghi thức tâm linh, hòa mình vào điệu múa sạp và văn hóa bản địa đầy sắc màu.